Hier wordt momenteel aan gewerkt.

Overzicht van binnenvaartscheepstypes — toen en nu

De binnenvaart kent een rijke geschiedenis met een grote verscheidenheid aan scheepstypes. Van traditionele tjalken en spitsen tot moderne container- en tankschepen: elk type heeft zijn eigen functie en verhaal. Op deze pagina vindt u een overzicht van de belangrijkste scheepstypes in Europa, van toen tot nu.

Traditionele zeil- en houten vrachtschepen (historisch)

Tjalk — Traditioneel platbodem-schip met karakteristieke ronde kont en leeboorden; veel gebruikt in Nederland en Friesland voor vracht en visserij. Vaak later omgebouwd tot motorvariant.

Aak — Nederlands houten vrachtschip met brede romp en relatief diepe laadruimte; veel gebruikt op kanalen en meren in de 19e en vroege 20e eeuw.

Klipper/klipperaak — Snellere, zeilende vrachtschepen die vooral in de 19e eeuw tussen havens en riviermondingen voeren; combineerden zeileigenschappen met grote laadcapaciteit.

Praam — Een eenvoudige platte laadbak (vaak ondiep) die zowel als zelfstandige boot als los dekdeel gebruikt werd; geschikt voor ondiepe vaarwegen en veetransport.

Overgangs- en stoomtijd

Stoomsleepboot / stoomschip — In de 19e en vroege 20e eeuw zorgden stoommachines voor mechanische voortstuwing en sleepdiensten; belangrijk in de overgang naar gemotoriseerde binnenvaart.
Beurtschip — Regelmatig dienstende schepen voor gecombineerde vracht en passagiers (lijnvaart), vaak met vaste routes en dienstregelingen.

Klassieke motorvrachtschepen (20e eeuw)

 

Spits — Traditioneel veelvoorkomend, robuust motorvrachtschip voor krappe binnenwateren; bekend om zijn relatief smalle breedte en specifieke indeling waardoor het in vele kanalen past.
Luxemotor — Motorvrachtschip met vaak hogere opbouw en meer comfort/afwerking; ontstond als luxere variant van de traditionele motorvloot.
Klipperspits / klippermotor — Een bredere, vaak snellere motorvariant met eigenschappen geleend van zeilklippers maar met motorvoortstuwing.

Hedendaagse binnenvaartschepen (functioneel en specialistisch)

Motorvrachtschip / binnenschip (self-propelled) — Algemene term voor gemotoriseerde binnenvaartschepen met eigen voortstuwing; ze vervoeren droge ladingen zoals zand, stenen, bulkgoederen en stukgoed.
Duwbak (duwbak/duwbakvloot) — Onbemande of bemande bak zonder eigen aandrijving, die door een duwboot (duw- of pusher) wordt voortgeduwd; basis van flexibele koppelverbanden.
Duwstel / koppelverband — Een samengesteld transportvoertuig bestaande uit een duwboot en één of meerdere duwbakken, vaak gebruikt op rivieren voor grote ladingvolumes.
Duwboot / pusher (duw- of hulpvaartuig) — De voortstuwende eenheid die duwbakken verplaatst; ontworpen voor manoeuvreerbaarheid en grote duwkrachten.
Containerbinnenschip — Gespecialiseerde binnenvaarder voor containertransport; efficiënt voor korte en middellange corridortrajecten tussen terminals.
Tankschip (binnentanker) — Gespecialiseerd voor vloeibare ladingen (olie, chemicaliën, plantaardige oliën); heeft compartimentering en veiligheidsvoorzieningen.
Multifunctioneel/MPP (Multi-Purpose Vessel) — Schepen die verschillende soorten lading (containers, stukgoed, projectlading) kunnen vervoeren, vaak met eigen hijs- en laadwerktuigen.
Hopper / los/bunker-bak — Schepen/bakken met open laadruimten voor gemakkelijk lossen van bulklading (zand, graan).
Cement-/bulkcarrier (bulkschip) — Gespecialiseerde binnenvaart voor bulkmaterialen zoals cement, granulaat of grind; vaak met eigen lossen/mechanismen.
Roll-on/Roll-off (RoRo) binnenvaarder — Ontworpen voor voertuigen en rollend materieel; laadt via hellingen of ramps.
Pontons / pontonbakken — Platte, vaak niet-zelfvarende pontons gebruikt voor zware en overmaatse lading, drijvende constructies en tijdelijke bruggen of werfeilanden.
Sleepboot (inlandse sleepdienst) — Schepen die niet alleen duwen maar ook slepen en assisteren bij manoeuvres en berging op binnenwateren.
Kraan- / hijsschip — Uitgerust met zware kranen voor haven- en projectwerk (bijv. brugbouw, kraanplaatsen).
Pontonkraan / drijvende kraan — Voor hijswerk op het water, vaak bij infrastructurele projecten of bij maaswerken.
Werkvaartuigen (inspectie, bagger, bevoorrading) — Diverse kleine gespecialiseerde schepen: baggerschepen, bevoorradingsvaartuigen, sleep- en sleep-assistentie, onderzoeksvaartuigen.
Veerpont / passagiersschip — Voor personenvervoer over korte afstanden; moderne riviercruiseschepen worden hieronder ook gezien maar vallen qua comfort en doel uiteen.
Riviercruiseschip / toeristisch passagiersschip — Gespecialiseerde schepen voor toerisme en recreatie op rivieren, met hoge comfortstandaarden en passagiersfaciliteiten.

Speciale en projectgebonden eenheden

Project-/heavy-lift barges — Ontworpen voor zwaar industrieel en projectladingtransport (turbines, brugdelen, platformen).
Modulaire pontons / zelfrichtende bakken — Moderne modulaire systemen voor complexe transportoplossingen en off-shore ondersteuning.
Elektrische en hybride binnenschepen — Nieuwere generatie schepen met hybride aandrijving of volledig elektrisch voor lagere emissies en geluidsreductie; groeiend in de laatste jaren.
Autonome en onbemande proeftuigen — Experimenten en prototypes voor autonome binnenvaart; technologisch in ontwikkeling maar nog niet wijdverspreid.